"Muğla'da 65 bin hektar yandı; karakulak ve yaban kedisi ormanı yok oluyor"
Sevgili Yasin ve ailesi benim çocukluğumdan beri görüştüğüm yakın aile dostlarımdır. Ablası olarak başarıları ile hep gurur duydum. Hatta yıllardır gözlemlediği, yayınladığı, akademik çalışmalarını üzerine oluşturduğu "Karakulak" (Caracal Caracal) türü yaban kedisini görüntülemek ve habitat ortamını belirlemek üzere Datça Yarımadası'nda yaptığı tüm çalışmaları ilgi ile izledim.
Hep konuştuk, Yasin bu konuda bize yazı yazacak ve bilgilendirecekti. Kısmet malesef bu yangın zamanınaymış.
"Bugüne kadar Türkiye’de yaşadığını belgelediğim en iri Karakulak. Karakulak’lar için hayalet kediler denebilir. Aylarca bulunduğu alanlarda dolaşsanız dahi görmeniz neredeyse imkansıza yakın. Bütün Güneybatı Anadolu’da 2000 civarı kaldı. Yaşam alanlarını tespit edip, koruyoruz."
Dr. Yasin İlemin
Hani diyoruz ya.. Canlılar, az kalan türler, korumak.. yaşatmak diye..
İşte bu genç, aktif, akademisyen insanlar..yıllarını hatta hayatlarını tek bir hayvanı bile yaşatmak, neslini devam ettirmek ve korumak için veriyorlar.. İdealizmin ötesinde.. bir can için bile belki yıllarca uğraşıyorlar, takip edip, onlara uygun ortam sağlamaya ve korumaya çalışıyorlar her türlü tehlikeden..
Şimdi sevgili Yasin bize oradaki son izlenimlerinden bahsedecek.
İyi ki sizin gibi, vatansever, insan-hayvan-doğa sever genç bir nesil var Yasin..
Sizlere daha fazla kulak vermemiz gerekiyor.. Sizler de aynı karakulakalr gibi, bu ülkenin nadir yetiştirdiği değerlersiniz.. Yolunuz hep açık olsun..
Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi'nden yaban hayatı uzmanı Dr. Yasin İlemin, Köyceğiz ve Milas'ta devam eden yangınların bölgedeki yaban hayatı üzerine etkilerini inceledi.
'Muğla Yangınları Genel Yaban Hayatı Değerlendirmesi' başlıklı çalışmada Dr. İlemin, kızılçam ağırlıklı 65 bin hektarın yandığını, karakulak yaşam alanının yüzde 20'sinin, yaban kedisi habitatının ise tamamen yok olduğunu söyledi.
Dr. İlemin, “Köyceğiz'de devam eden ciddi bir yangın var ve bölge karaçam alanı. Kendini toparlaması kolay değil" dedi.
"Cumhuriyet tarihinin en büyük orman yangını"
Yangın sahalarındaki çift yaşarlar, sürüngenler, kuşlar ve memelilerin durumu ile ilgili yaptığı çalışmalarda; karakulak yaşam alanlarının sadece yüzde 20'sinin, yaban kedisi yaşam habitatının ise tamamen yok olduğunu açıklayan Dr. Yasin İlemin, yaban kedisi (felis silvestris) habitatları Hisarönü, İçmeler, Orhaniye, Osmaniye ve Bayır mevkilerinde yangınlar bitince değerlendirmede bulunarak, Cumhuriyet tarihinin en büyük orman yangını olduğunu kaydetti.
"Basralı çam balı alanları en çok Marmaris'teydi"
Çok büyük kütlenin yandığını belirten Dr. İlemin, “Bu derece orman kaybı kızılçam ormanlarının bile kendini yenileyebilme yeteneğini zorlayacak seviyede. Yanan bölgenin çoğu 'basralı'. Arıların çam balı yapabileceği alanlar. Basra, çam pamuklu koşnili adında bir böcek tarafından salgılanıyor. Arılar bu salgıyı kullanarak çam balı yapıyorlar. Basra Türkiye'de her kızılçam ormanında olmuyor, en fazla olduğu yer Marmaris ormanlarıydı. Basralı alanların yanmış olması dünya çam balının yüzde 92'sini üreten ülkemiz için büyük bir kayıp telafisi için en az 30 yıl gerekiyor" diye konuştu.
"Marmaris semenderi ve sürüngenler"
Birçok uçamayan böcek türünün yandığını söyleyen İlemin, “Yanan alanlarda yangının hasar bırakmadığı yerler belli bir derinlikteki toprak altı ve burada yaşayan, sığınabilen canlılar. Bölgede Marmaris semenderi var. Yangının çok şiddetli olduğu yerlerde birçoğu ölmüş olabilir. Yine toprak altına hemen giremeyen, saklanamayan sürüngen türlerinden kara kaplumbağalarında çok fazla ölüm var. Diğer sürüngen türleri toprak altında belli bir derinlikte kendini koruyabiliyor" ifadesini kullandı.
Kuşların ise yangının ilk başladığı anlarda alandan uzaklaştıklarını dile getiren İlemin, “Uçuş güzergahlarında duman soluma sonucu ölümler olabilir. Yine aynı şekilde karada, yangından kaçan canlılardan örneğin memeli hayvan türlerinde duman sonucu ölümler gerçekleşebilir. Memelilerde bazı türler hariç ciddi bir kayıp olmadığını değerlendiriyorum. Memeliler kuşlar gibi duyuları çok keskin canlılar ve çevredeki değişkenlere hemen cevap verebiliyorlar. Dumanı ve sıcaklığı fark ederek uzaklaşan türleri gözlemledik" diye konuştu.
"Yaban kedileri stres yaşayacak"
Yangınlarda yaban keçisi, karakulak, yaban domuzu, tilki, kaya sansarı gibi canlıların alevlerin aksi yönünde alandan uzaklaştıklarını anlatan Dr. İlemin, “Aynı şekilde bozayılardan da bir kaybımız yok. Özellikle yaban domuzlarında can kayıpları yaşandı. Bu kayıplar rüzgarın ani yön değiştirmesi ve iki ateş arasında kalma şeklinde yanarak ve duman zehirlenmesi ile gerçekleşti" dedi.
Bölge eski haline nasıl geri dönebilir?
“Yeniden ağaçlandırma konusunda uzmanların görüşleri mutlaka alınmalı. Bundan 200 yıl öncesi olsaydı, bu yanan alanlar flora ve fauna anlamında 20 yıl içinde tamamen aynı karaktere kavuşabilirdi. Mevcut dönemde maalesef bu kadar iyimser olamıyorum.
"Her canlı, ağaç ve maki türü kaybında, ekosistem üzerindeki insan baskısı ve yükünden dolayı çok zorlanıyor" Dr. Yasin İlemin
Güzel çocuklarımıza bıraktığımız mirasımız bu "Doğa"yı ve barındırdıklarını koruduğunuz için minnettarız sevgili Yasin..
Dr. Yasin İlemin'in yazılarını ve bilgilendirme videolarını aşağıdaki bağlantılardan takip edebilirsiniz.
Dr. Yasin İlemin, Biyolog
Fethiye Ali Sıtkı Mefharet Koçman Meslek Yüksekokulu / Çevre Koruma Teknolojileri Bölümü / Çevre Koruma Ve Kontrol Programı
https://www.mu.edu.tr/tr/personel/yasinilemin
Comentários